Báo cáo Kết quả triển khai các giải pháp tiền tệ, tín dụng ngân hàng hỗ trợ doanh nghiệp ứng phó với dịch COVID-19, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, Ngân hàng Nhà nước cho biết: Từ ngày 17/3, NHNN đã điều chỉnh giảm các mức lãi suất điều hành từ 0,5- 1%/năm, giảm 0,5% trần lãi suất cho vay ngắn hạn đối với các lĩnh vực ưu tiên (hiện ở mức 5,5%/năm) nhằm ổn định và giảm mặt bằng lãi suất cho vay, hỗ trợ sản xuất kinh doanh.

Các TCTD đã triển khai có hiệu quả các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho khách hàng. Dư nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ 130.963 tỷ đồng cho 215.088 khách hàng, các TCTD đã đồng thuận giảm lãi suất cho vay tới 2% so với thời điểm trước dịch, thậm chí nhiều NHTM có mức giảm sâu lãi suất từ 2,5% lên tới trên 4%; tổng dư nợ miễn, giảm, hạ lãi suất đạt 1.085.783 tỷ đồng cho 259.306 khách hàng, các TCTD cho vay mới lãi suất thấp với doanh số lũy kế từ 23/1 đến nay đạt 630.470 tỷ đồng cho 182.821 khách hàng, lãi suất thấp hơn phổ biến từ 0,5 - 2,5% so với trước dịch.

Trong đó, riêng doanh nghiệp, dư nợ cơ cấu 104.319 tỷ đồng cho 6.653 doanh nghiệp; giảm lãi suất cho vay đối với dư nợ 825.585 tỷ đồng cho 45.329 doanh nghiệp; cho vay mới lãi suất thấp với doanh số lũy kế từ 23/1 đến nay đạt 487.843 tỷ đồng cho 36.948 doanh nghiệp, chiếm khoảng 80% tổng số đã được TCTD hỗ trợ, lãi suất cho vay mới thấp hơn phổ biến từ 0,5 - 2% so với trước dịch.

Theo phản ánh của Ngân hàng Nhà nước, có tình trạng nhiều doanh nghiệp đã phát sinh nợ quá hạn vì kinh doanh thua lỗ không đủ điều kiện để các TCTD thực hiện cơ cấu lại thời hạn trả nợ nhưng vẫn liên tục kiến nghị, tạo áp lực cho các TCTD.

Theo thống kê của NHNN, hiện nay, mặt bằng lãi suất huy động của TCTD đã liên tiếp giảm ở cả ngắn, trung, dài hạn. Mặt bằng lãi suất cho vay cũng theo xu hướng giảm, riêng lãi suất cho vay lĩnh vực ưu tiên đã giảm khoảng 0,5%/năm so với cuối năm 2019.

NHNN cho biết, theo số liệu công bố của IMF tháng 2/2020, lãi suất cho vay của Việt Nam ở mức 7,7%, tương đương với lãi suất cho vay của Philippines (7,13%) và thấp hơn một số nước có trình độ phát triển tương đồng trong khu vực, như: Indonesia (10,01%), Mông Cổ (16,81%) và Bangladesh (9,62%), Ấn Độ (9,4%), Myanmar (16%).

Doanh nghiệp thua lỗ gây áp lực cho các TCTD

NHNN cho biết, trước tác động của dịch bệnh, ngành ngân hàng đã chủ động, tích cực thực hiện các giải pháp hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho khách hàng vay vốn, cho nền kinh tế, tuy nhiên các TCTD cũng đang đối mặt với nhiều khó khăn thách thức.

Cụ thể, trong bối cảnh doanh nghiệp khó khăn do ảnh hưởng của dịch bệnh thì ngân hàng cũng chịu hậu quả nặng nề khi doanh nghiệp không trả được nợ, dẫn đến tỷ lệ nợ xấu gia tăng, ảnh hưởng đến an toàn hoạt động của hệ thống TCTD.

Nhiều doanh nghiệp đã phát sinh nợ quá hạn vì kinh doanh thua lỗ xuất phát từ các nguyên nhân chủ quan trước khi dịch bệnh xảy ra, không đủ điều kiện để các TCTD thực hiện cơ cấu lại thời hạn trả nợ theo Thông tư 1/2020/NHNN-TT nhưng vẫn liên tục kiến nghị đến ngành ngân hàng, tạo áp lực cho hoạt động của các TCTD.

Mặc dù các TCTD đã triển khai nhiều chương trình, sản phẩm tín dụng với lãi suất ưu đãi, nhưng do nhu cầu tín dụng của khách hàng sụt giảm nên tín dụng những tháng đầu năm 2020 có tốc độ tăng thấp hơn so với các năm trước.

Nhiều doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa chưa thực sự linh hoạt trong bối cảnh "bình thường mới", chưa có phương án chuyển đổi hoạt động sản xuất kinh doanh hiệu quả nên khó khăn cho các TCTD trong việc thẩm định, quyết định cho vay mới.