Đang có nhu cầu vay khoảng 1,4 tỉ đồng mua căn hộ, chị Ngọc Thúy (ngụ quận 2, TP HCM) liên hệ nhân viên một số ngân hàng (NH) tại TP HCM nhờ tư vấn. Các NH đều sẵn sàng giải ngân khoản vay của chị với điều kiện phải chứng minh thu nhập đủ khả năng trả nợ, căn hộ định mua có giấy tờ pháp lý đầy đủ, vay dưới 70% giá trị căn hộ. Mức lãi suất vay dao động 10,5% - 12,5%/năm.

Dễ vay

Thủ tục giấy tờ nhanh, đơn giản nhưng lãi suất là điều chị cân nhắc. "Tính ra mỗi tháng cả gốc và lãi tôi phải trả khoảng 15-16 triệu đồng. Mức này hơi áp lực so với thu nhập của 2 vợ chồng" - chị Thúy bộc bạch.

Vừa được giải ngân 2,5 tỉ đồng vay mua căn nhà tại quận Thủ Đức, TP HCM, anh Bá Dũng (kinh doanh tự do), cho biết lãi suất anh vay tại NH TMCP Công Thương Việt Nam (VietinBank) là 9,2%/năm trong năm đầu. Từ năm thứ 2 trở đi lãi suất điều chỉnh theo thị trường, hiện vào khoảng 11%/năm. "Tính ra mỗi tháng, gốc và lãi tôi phải trả khoảng 30 triệu đồng. Từ ngày vay mua nhà, tôi phải ráng làm nhiều hơn, nhận thêm việc bên ngoài để có đủ chi phí trang trải sinh hoạt gia đình và trả nợ" - anh Dũng chia sẻ.

Theo ghi nhận của phóng viên, hiện nay các NH đều có gói tín dụng cho người có nhu cầu vay mua nhà chứ không siết như nhiều người nghĩ, song lãi suất đã cao hơn từ 0,5%-1,5%/năm so với trước đây. Chẳng hạn, NH TMCP An Bình (ABBANK) vừa dành 3.600 tỉ đồng gói tín dụng cho khách hàng cá nhân vay mua nhà, vay tiêu dùng với lãi suất từ 7%/năm cố định trong 6 tháng đầu. NH TMCP Đại Chúng Việt Nam (PVcomBank) có gói cho vay mua, xây dựng, sửa chữa nhà đất lãi suất từ 7,49%/năm trong 6 tháng đầu; 8,99%/năm trong 12 tháng đầu, cho vay tới 85% giá trị tài sản bảo đảm, chấp nhận nhiều loại hình tài sản thế chấp…

Tuy nhiên, giá nhà đất tăng mạnh trong 2-3 năm qua đòi hỏi người vay mua nhà phải có khoản tiền tích lũy nhiều hơn hoặc chấp nhận vay nhiều hơn, đồng nghĩa với tiền gốc và lãi hằng tháng khá lớn. Hiện một căn hộ chung cư phân khúc tầm trung khu vực quận 2, 9, Gò Vấp, Bình Tân... có giá ít nhất từ 2-3 tỉ đồng thay vì 1-2 tỉ đồng như trước. Người mua được vay tối đa 70% giá trị căn hộ (trung bình từ 1,5-2 tỉ đồng), với mức lãi suất trung bình hiện nay từ 11%-12%/năm, tính ra mỗi tháng người vay phải trả thấp nhất 15-20 triệu đồng gốc và lãi, thời gian trả nợ cũng kéo dài hơn trước. "Thu nhập của gia đình gồm 2 vợ chồng nếu dưới 30 triệu đồng chắc tôi không dám vay NH để mua nhà ở thời điểm này" - anh Dũng đúc kết.

Một dự án căn hộ tại TP HCM có sự tham gia bảo lãnh và hỗ trợ cho vay của ngân hàng. Ảnh: TẤN THẠNH

Lãi suất sẽ còn tăng

Ông Hoàng Việt Cường - Giám đốc khối kinh doanh, NH TMCP Nam Á (Nam A Bank) - cho biết hiện lãi vay mua nhà NH đang áp dụng 11%-12%/năm, tùy vào đối tượng khách hàng, thời gian vay ngắn hay dài hạn. Mức lãi suất này đã tăng khoảng 0,5-0,7 điểm phần trăm so với năm trước. Hiện NH vẫn còn hạn mức tăng tín dụng và cho vay mua nhà để ở được NH ưu tiên nên không lo thiếu vốn, chỉ có điều lãi suất nhích hơn nên khách hàng cũng cân nhắc. "Khoản vay mua nhà thường là trung, dài hạn nên NH phải huy động nguồn vốn trung dài hạn với lãi suất cao hơn thời gian qua. Điều này phần nào lý giải nguyên nhân lãi vay mua nhà nhích lên" - ông Hoàng Việt Cường phân tích.

Lãnh đạo một số NH khác nhìn nhận lãi suất huy động đầu vào thời gian qua đã tăng đáng kể so với trước đó, nhất là lãi suất gửi tiết kiệm trung dài hạn. Hiện nhiều NH đang huy động với lãi suất kỳ hạn trên 12 tháng từ 8%/năm trở lên nên rất khó để lãi vay mua nhà giảm trong thời gian tới. Chưa kể, hệ số rủi ro áp cho các khoản vay mua nhà ở mức khá cao trong bối cảnh thị trường bất động sản đang có nhiều rủi ro, đã hình thành mặt bằng giá mới…

Tại dự thảo thông tư thay thế Thông tư 36 của NH Nhà nước quy định các giới hạn, tỉ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt động của tổ chức tín dụng, chi nhánh NH nước ngoài mới đây, NH Nhà nước quy định khoản vay mua bất động sản có số dư nợ trên 3 tỉ đồng sẽ áp dụng hệ số rủi ro 150%; từ 1,5 đến 3 tỉ đồng áp dụng hệ số 100%... Quy định mới nhằm hướng tín dụng bất động sản vào nhu cầu thực của người dân, thúc đẩy phát triển phân khúc nhà ở thương mại giá rẻ và nhà ở xã hội. Theo các NH thương mại, dù quy định trên chưa có hiệu lực nhưng các NH đã bắt đầu điều chỉnh để phù hợp dần với quy định mới và khó tránh lãi vay mua bất động sản sẽ tiếp tục đi lên.