Trong Bản tin Kinh tế - Tài chính mới nhất, nhóm phân tích của Ngân hàng TMCP Hàng Hải Việt Nam (MSB) cho biết, dựa trên số liệu của Ngân hàng Nhà nước, tính đến 15/06/2021, tín dụng toàn nền kinh tế tăng 5,1% so với cuối năm 2020, tăng 2,26% so với cùng kỳ năm 2020. Dự kiến đến cuối tháng 6 tăng trưởng tín dụng có thể đạt khoảng 5,5-6%.

NHIỀU NGÂN HÀNG SỚM CẠN ROOM TÍN DỤNG

Tuy nhiên, nhiều ngân hàng “kẹt” với quota tín dụng và đang xin nới "room" từ nay đến cuối năm. Nhóm phân tích cho rằng, từ đầu năm, Ngân hàng Nhà nước đã giao xong chỉ tiêu tín dụng lần một đến các tổ chức tín dụng trong hệ thống.

Trong đó, nhóm “Big4” gồm Vietcombank, VietinBank, BIDV và Agribank được cấp “room” năm nay 6,5-7,5%; riêng Vietcombank được giao 10,5%. Hạn mức của một số ngân hàng thương mại cổ phần như VIB, ACB, Sacombank được giao là 8,5-9,5%; MB, VPBank, Techcombank là 10,5-12%. Có thể thấy, mặt bằng “room” tín dụng được Ngân hàng Nhà nước cấp cho các tổ chức tín dụng thấp hơn tổng thể các năm trước.

“Do Ngân hàng Nhà nước cấp hạn mức tăng trưởng tín dụng hàng năm tùy thuộc vào tình hình hoạt động kinh doanh và tỷ lệ nợ xấu của các ngân hàng, những năm gần đây, Ngân hàng Nhà nước thường cấp hạn mức này ban đầu ở mức thấp. Sau đó, thường là trong nửa cuối năm, Ngân hàng Nhà nước sẽ mở rộng hạn mức tín dụng cho từng ngân hàng khi có nhu cầu”, nhóm phân tích nhận xét.

Theo trên, năm 2021, nhờ sự phục hồi kinh tế và thị trường bất động sản thuận lợi, tín dụng khởi sắc ngay từ những quý đầu năm. Vì vậy, số ngân hàng sắp hết “room” tín dụng xuất hiện nhiều hơn và sớm hơn những năm trước.

Ngay từ tháng 04/2021, nhiều ngân hàng buộc phải hạn chế giải ngân vì đã tiệm cận hạn mức tăng trưởng tín dụng được giao như MSB, MB, Sacombank... Hiện có khoảng 10 ngân hàng thương mại đã gửi đề nghị xin Ngân hàng Nhà nước sớm nới “room”.

Theo 3 kịch bản tăng trưởng tín dụng cho năm 2021 do Ngân hàng Nhà nước công bố từ đầu năm, kịch bản 1, nếu việc tiêm vaccine đại trà và dịch Covid-19 được kiểm soát, tín dụng sẽ tăng 12% đến 13%, có thể đạt 14%.

Kịch bản 2, dịch kéo dài đến tháng 6, các biện pháp giãn cách xã hội vẫn được thực hiện, thời gian tiêm vaccine kéo dài, tín dụng có thể tăng từ 10% đến 12%. Kịch bản 3, dịch kéo dài đến hết năm, tăng trưởng tín dụng khoảng 7-8%.

CHƯA ĐẾN LÚC BỎ TRẦN TĂNG TRƯỞNG TÍN DỤNG

Nhóm phân tích cho rằng: về cơ chế cấp hạn mức tín dụng hàng năm cho các ngân hàng thương mại, các chuyên gia cũng đưa ra những ý kiến trái chiều, trong đó, luồng ý kiến phản đối cho rằng, đây là công cụ mang tính hành chính.

Theo đó, Ngân hàng Nhà nước không cần dùng trần tín dụng mà có thể dùng công cụ khác để kiểm soát lạm phát và lưu lượng tiền tệ như chỉ số LTD (dư nợ tín dụng/vốn huy động), chỉ số thanh khoản, tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn, hệ số an toàn vốn. Mỗi ngân hàng tự điều chỉnh tăng trưởng tín dụng theo khả năng kinh doanh của mình.

Không chỉ các chuyên gia trong nước, Moody’s từng nhận định hiệu quả chính sách tiền tệ của Việt Nam còn thấp so với các nước trong khu vực do Ngân hàng Nhà nước kiểm soát thông qua đặt mục tiêu tăng trưởng tín dụng cho từng ngân hàng và đặt trần lãi suất cho vay và tiền gửi.

Tương tự, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cũng cho rằng Việt Nam nên dỡ bỏ dần trần tăng trưởng tín dụng. Đồng thời, nới lỏng quy định về trần lãi suất huy động và cho vay nhằm cải thiện tính hiệu quả chính sách tiền tệ theo cơ chế thị trường.

Tuy nhiên, Ngân hàng Nhà nước vẫn cho rằng trong tương lai, có thể xem xét bỏ cơ chế trần tín dụng như hiện nay với điều kiện vốn trung, dài hạn chủ yếu huy động qua thị trường tài chính, chứng khoán, thị trường vốn chứ không phải qua thị trường tiền tệ; các ngân hàng không phải huy động vốn ngắn hạn cho vay trung, dài hạn như hiện nay.

Theo chuyên gia của MSB, ở thời điểm hiện tại, yêu cầu quan trọng của Chính phủ đang là ổn định vĩ mô, trước hết phải ổn định thị trường tài chính tiền tệ. Hạn mức tín dụng đang là một trong những công cụ hiệu quả để Ngân hàng Nhà nước bình ổn thị trường tiền tệ. Kinh tế Việt Nam đang dựa chủ yếu vào tín dụng, tương đương khoảng 140% GDP, nếu không kiểm soát tăng trưởng tín dụng, khả năng nợ xấu sẽ tăng không thể lường được, gây ra những bất ổn vĩ mô.