Hội nghị kết nối ngân hàng - doanh nghiệp tại TP HCM với chủ đề hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn do dịch Covid-19 do Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã được tổ chức ngày 29-5.

Cần hỗ trợ cả doanh nghiệp lớn

Chia sẻ tại hội nghị, ông Trần Việt Anh, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp (DN) TP, đề nghị các NH thương mại xem xét mở rộng hạn mức vay USD cho DN nhập khẩu nguyên liệu nhựa trong lúc giá còn đang thấp hơn khoảng 50% so với bình thường. DN xuất nhập khẩu có tài chính lành mạnh, có tín nhiệm trong quá khứ cũng muốn được NH hỗ trợ bảo lãnh mở thư tín dụng (LC) để làm việc với đối tác ở nước ngoài.

"Đa số NH hỗ trợ rất tốt với khách hàng cũ, truyền thống nhưng cũng nên lưu tâm DN vừa và nhỏ, DN khởi nghiệp. Trong mùa dịch, vẫn có nhiều DN duy trì ổn định, hoạt động tốt nhưng đến thời điểm này bắt đầu bị ảnh hưởng. Do đó, ngành NH cũng cần có chính sách hỗ trợ toàn diện hơn với DN lớn thay vì chỉ tập trung vào giúp DN "bệnh nặng, chết lâm sàng" - ông Trần Việt Anh đề xuất.

Bà Lý Kim Chi, Chủ tịch Hội Lương thực - Thực phẩm TP, cũng cho hay vẫn còn nhiều DN trong ngành gặp khó và chậm trong tiếp cận chính sách hỗ trợ tín dụng. Số lượng các DN trong hội được miễn giảm lãi vay, vay mới với lãi suất ưu đãi chưa nhiều như kỳ vọng. Nguyên nhân do điều kiện vay vốn còn khắt khe, chặt chẽ hơn; thủ tục thẩm định, chứng minh thiệt hại còn phức tạp; DN vừa, nhỏ và siêu nhỏ khó tiếp cận chính sách ưu đãi vì NH yêu cầu chứng minh doanh thu, lợi nhuận giảm trong quý I/2020.

"Ngành lương thực, thực phẩm có tính chất mùa vụ, dịp Tết nguyên đán hằng năm, doanh thu bán hàng có thể tăng từ 30%-50% nên để chứng minh bị sụt giảm trong quý I là rất khó. Chúng tôi đã cam kết bảo đảm cung ứng hàng hóa thiết yếu trong mùa dịch, không được tăng giá, nguyên vật liệu dự trữ trong từ 3-6 tháng cũng đem ra sản xuất, giờ khó tiếp cận được vốn ưu đãi để mua nguyên liệu sản xuất cho mùa vụ mới" - bà Lý Kim Chi phản ánh.

Các ngân hàng thương mại đang tích cực triển khai các chương trình hỗ trợ doanh nghiệp ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 Ảnh: HOÀNG TRIỀU

Nhiều ý kiến khác đề xuất giảm thêm lãi vay trong bối cảnh DN đang bị tác động nặng nề và tình hình dịch bệnh trên thế giới vẫn phức tạp, ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng từ nhập khẩu nguyên liệu, xuất khẩu đến tiêu thụ nội địa. Một số NH thương mại còn yêu cầu DN bổ sung tài sản thế chấp để phòng rủi ro dù DN chưa từng trả trễ hạn và hiện đang rất khó khăn do dịch.

Ông Phạm Văn Việt - Tổng Giám đốc Việt Thắng Jeans, Phó Chủ tịch Hiệp hội Dệt may TP HCM - kiến nghị NHNN có thể linh hoạt điều chỉnh tỉ giá USD/VNĐ hơn nữa để hỗ trợ xuất khẩu; giảm lãi suất đối với khoản vay hiện hữu xuống 2%/năm thời gian hỗ trợ lên đến 24 tháng vì doanh thu của DN đang giảm rất mạnh; hỗ trợ kéo dài vay vốn lưu động; gia hạn thời gian cơ cấu lại nợ do dự báo tình hình còn khó khăn...

"Ngay DN bán lẻ như chúng tôi cũng bị sụt giảm doanh thu 30% so với trước và khó khăn là hiện hàng hóa tồn kho rất lớn: khẩu trang, dung dịch nước sát khuẩn dự trữ để phòng dịch hiện tồn tới khoảng 400 tỉ đồng và chưa biết khi nào giải phóng hết lượng hàng này" - ông Trần Lâm Hồng, đại diện Saigon Co.op, nói.

Một số DN khác đề xuất nhà nước cần có gói kích cầu cho DN cụ thể, bên cạnh chính sách giảm lãi vay theo khả năng tài chính của từng NH thương mại, bởi NH thực chất cũng là DN.

Rõ điều kiện để tránh trục lợi chính sách

Để tiếp tục hỗ trợ các DN có vốn duy trì hoạt động sản xuất, kinh doanh trong giai đoạn bình thường mới, nhiều NH cho biết đang tiếp tục triển khai các gói tín dụng ưu đãi với lãi suất giảm mạnh so với mặt bằng chung. Ông Tiết Văn Thành, Tổng Giám đốc NH Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank), thông tin trong vòng 1 tháng qua, NH đã triển khai gói tín dụng 100.000 tỉ đồng hỗ trợ khách hàng vượt qua đại dịch.

"Hiện nhiều khách hàng của Agribank đang được vay với lãi suất thấp hơn 2,5 điểm % so với thông thường và có nhiều ngành nghề đang được vay lãi suất chỉ 4,5%/năm. Để tiếp cận được vốn ưu đãi này, quan trọng nhất là khách hàng có hồ sơ pháp lý đúng với các quy định để bảo đảm an toàn cho cả NH và khách hàng" - ông Tiết Văn Thành nói.

Vì sao các NH yêu cầu chứng minh thiệt hại mới được hỗ trợ? Ông Nguyễn Hoàng Dũng, Phó Tổng Giám đốc NH TMCP Công Thương Việt Nam (VietinBank), cho rằng là hết sức cần thiết, bởi "bản thân DN không biết mình bị thiệt hại cụ thể thế nào thì sao NH hỗ trợ được". Đã là chính sách phải có điều kiện và quy định rõ ràng để bảo vệ cả NH và DN, tránh trục lợi chính sách.

Trả lời thắc mắc của các DN, Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú cho biết những chính sách của NHNN trong khắc phục khó khăn của DN bị tác động bởi dịch Covid-19 đã được thực hiện rất sớm. Đến nay, NHNN sẽ tiếp tục nghiên cứu, bổ sung quy định để hỗ trợ nhiều hơn cho DN về thời hạn giãn, hoãn các khoản nợ, khoản lãi đến hạn hay việc tạo điều kiện để DN tiếp cận các khoản vay mới...

"Ngành NH sẽ thực hiện thông thoáng hơn về thủ tục và xem xét điều chỉnh một số quy định cho phù hợp thực tế, hỗ trợ DN nhưng vẫn bảo đảm hành lang pháp lý, không để nợ xấu tái diễn và an toàn cho hệ thống tổ chức tín dụng. Các NH thương mại có thể năng động, linh hoạt từng trường hợp khách hàng, không cào bằng, phân loại rõ đối tượng để hỗ trợ trong khuôn khổ pháp luật" - Phó Thống đốc Đào Minh Tú nói, đồng thời bày tỏ quan điểm hỗ trợ cả DN khỏe có khả năng bứt phá để sớm hồi phục kinh tế.