Theo số liệu của hệ thống TCTD trong tháng đầu năm 2022, tiền gửi của dân cư tăng 103.000 tỷ đồng, tương đương tăng 1,95%, lên hơn 5,4 triệu tỷ đồng. Số liệu công bố của Tổng cục Thống kê cũng cho thấy, huy động của các ngân hàng trong gần 3 tháng đầu năm (ngày 21/3/2022) tăng tương đối khá, ở mức 2,15% so với cùng thời điểm năm 2021 chỉ có 0,54%. Theo TS. Nguyễn Trí Hiếu - chuyên gia ngân hàng, số liệu trên phần nào cho thấy tín hiệu kênh tiền gửi hấp dẫn hơn thời gian trước.

Dòng tiền trở lại ngân hàng nhiều hơn, theo ông do đâu?

Tôi cho rằng có nhiều nguyên nhân ngân hàng hút dòng tiền trở lại. Thứ nhất, từ sau Tết Nguyên đán thị trường đã dần có sự chuyển biến khi từ đầu năm đến nay các ngân hàng liên tục công bố biểu lãi suất huy động mới, lãi suất ở nhiều kỳ hạn được điều chỉnh tăng. Thứ hai, sản phẩm dịch vụ của ngân hàng ngày càng đa dạng hơn, nhất là việc số hoá đã tạo thêm những tiện ích cho khách hàng, nâng cao trải nghiệm của họ. Thứ ba, ngân hàng hiện giờ cũng không phải hoạt động "ốc đảo" chỉ có các ngân hàng với nhau nữa, mà đã dần hình thành nên những hệ sinh thái kết nối dịch vụ ngân hàng với các cơ quan, công ty, thành phần kinh tế khác, khách hàng thuận tiện hơn trong thanh toán, đầu tư… Nhiều chương trình ưu đãi được các ngân hàng đẩy mạnh nhằm tăng tỷ lệ tiền gửi không kỳ hạn (CASA) cũng giúp cho tiền nhàn rỗi của cư dân tăng mạnh hơn.

Nếu so sánh trong tương quan với các kênh đầu tư như chứng khoán, bất động sản thì tiền gửi ngân hàng có lợi thế không, thưa ông?

Theo quan điểm của tôi, tiền nhàn rỗi quay trở lại ngân hàng tăng lên cũng một phần do các kênh đầu tư khác đang hạ nhiệt. Những nguy cơ bong bóng từ thị trường chứng khoán, thị trường bất động sản hiện nay đang gia tăng rủi ro cho nhà đầu tư. Thời điểm này nền kinh tế dù đang trong giai đoạn hồi phục, nhưng ảnh hưởng từ dịch vẫn còn, các thị trường bất động sản chưa có sự ổn định; vàng tăng giảm bất thường… dẫn tới tâm lý của người đầu tư có phần thận trọng hơn. Bởi thế, việc người dân quay trở lại nhiều hơn với tiền gửi ngân hàng là dễ hiểu, khi lâu nay gửi tiết kiệm vốn dĩ vẫn là kênh đầu tư an toàn, rủi ro thấp.

Chưa kể, mới đây NHNN đã có văn bản yêu cầu kiểm soát chặt tín dụng vào các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro như đầu tư, kinh doanh bất động sản, chứng khoán, các dự án BOT, BT giao thông, trái phiếu doanh nghiệp… Một số NHTM đã có động thái siết lại cho vay, tạm dừng cấp tín dụng cho các dự án bất động sản. Tôi cho rằng việc siết lại là hợp lý để tạo sự ổn định hơn cho nền kinh tế, trong bối cảnh thị trường đang có những biến động.

Ông nhìn nhận thế nào về yếu tố lạm phát tác động lên tâm lý của người gửi tiền?

Lạm phát là mối quan tâm không của riêng ai cả. Người dân e ngại lạm phát vì đó là loại "đóng thuế vô hình", làm cho sức mua của người dân giảm xuống nhiều. Tuy nhiên, cho tới thời điểm này, CPI bình quân quý I/2022 theo công bố tăng 1,92% so với cùng kỳ năm trước, và thấp hơn mức tăng của quý I các năm 2017 - 2020. Tôi cho rằng, nếu điều hành đúng hướng, mục tiêu kiểm soát lạm phát dưới 4% là có thể làm được.

Với người dân chỉ đơn thuần có nguồn tiền nhàn rỗi, không có nhu cầu đầu tư nhiều, sợ rủi ro cao nên họ sẽ tìm đến kênh tiết kiệm nhiều hơn và điều quan tâm hơn khi gửi tiền vào ngân hàng là mức lãi suất cao hơn tỷ lệ lạm phát. Như vậy cũng tạo tâm lý thoải mái cho người gửi tiền vì đảm bảo lãi suất thực dương cho họ. Tất nhiên, tuỳ khẩu vị rủi ro của từng đối tượng khách hàng nhưng có thể thấy tiền gửi vẫn sẽ có vị trí nhất định, chưa kể đây là kênh tích luỹ, mà đã là tích luỹ thì sẽ theo xu hướng tăng.

Xin cảm ơn ông!