Nhận định trên được luật sư Trần Minh Hải, Chủ tịch CTCP Đào tạo Nghiệp vụ Ngân hàng , Giám đốc điều hành Công ty luật Basico chia sẻ bên lề tọa đàm "Thị trường Thẻ tín dụng - Cuộc đua giữa các ngân hàng và cơ hội cho người tiêu dùng” do BizLIVE tổ chức mới đây tại TP.HCM.

Ông có nhận định gì về việc nhiều người dùng chưa mặn mà lắm với thẻ tín dụng nói riêng và thẻ nói chung?

Có ba vấn đề chính. Một là không thể phủ nhận về vấn đề công nghệ. Thẻ tín dụng nói riêng và thẻ nói chung có một thực tế phổ biến là cái thẻ vật lý đang phát hành đa phần là thẻ từ. Điểm này là rất lạc hậu, do người dùng hiện chưa phản ứng dữ dội chứ trên thế giới họ đã chuyển sang dùng thẻ chíp.

Thẻ chíp và thẻ từ khác nhau một trời một vực về khía cạnh an toàn.

Hiện rất nhiều hệ thống trong đó có hệ thống ngân hàng thương mại nhà nước hoặc cổ phần nhưng tiền thân là ngân hàng nhà nước đa phần có mạng lưới rất lớn, số lượng phát hành thẻ rất nhiều nhưng vẫn dùng thẻ từ. Có nhiều vụ việc vừa rồi xảy ra là do vấn đề lạc hậu về công nghệ.

Vấn đề thứ hai là nếu nhìn vào tiện ích của thẻ thì ai cũng thích, với lãi suất thấp, được thời gian ân hạn…, nhưng cuối cùng vấn đề người dùng lo ngại là sự mất an toàn. Bỗng dưng bị báo mất tiền trong tài khoản, bỗng dưng có người rút được tiền… Mà điều này đúng hay sai, được hay mất không nằm ở yếu tố khách hàng mà đều nằm ở khía cạnh ngân hàng. Vì tra soát cũng là ngân hàng, kiểm soát nắm trong tay xác minh sự thật là ngân hàng. Khách hàng hoàn toàn là bị động.

Ngân hàng hiện chưa cho thấy quy trình xử lý bất thường thuyết phục được khách hàng. Không có tổ chức nào đứng ra bảo vệ quyền lợi cho khách hàng. Đó là nguyên nhân chính nhất khiến người ta rụt rè mở thẻ.

Ngoài ra còn có một số hạn chế khác tôi cho rằng xuất phát từ việc thiếu minh bạch, bài bản trong thị trường.

Gần đây có trường hợp khách hàng sử dụng thẻ tín dụng và bất ngờ với cách tính lãi khá “sốc” của ngân hàng HSBC . Ông đánh giá ra sao về mức lãi suất, cách tính lãi phạt với thẻ tín dụng của nhiều ngân hàng hiện nay?

Các khoản cho vay thẻ tín dụng mang tính chất là tín chấp, rủi ro cực cao, yếu tố thu hồi vốn cực kỳ nguy hiểm. Thứ hai thẻ tín dụng có ưu đãi với thời hạn khoảng 40 ngày không phải trả lãi…

Về phía chủ nợ ở đây là ngân hàng, trước khoản cho vay có rủi ro cao, có tính chất ưu đãi thì đương nhiên người ta phải đặt ra các chế tài trừng phạt đối với các khách hàng có biểu hiện vi phạm. Mục đích không phải để người ta lấy tiền phạt đấy mà để ngăn ngừa trường hợp khách hàng tái phạm.

Có thể như vậy khách hàng sẽ thấy phản cảm nhưng nếu nhìn tích cực cho thấy đó là sự nhắc nhở cho khách hàng.

Nhưng phải chăng cách tính về lãi phạt lúc mở thẻ tư vấn nhân viên tín dụng chưa thông tin rõ ràng với người dùng?

Đã đến lúc thị trường thẻ cần phải bài bản hơn. Trên thực tế có quy định liên quan tới hoạt động thẻ tín dụng.

Cụ thể, Thông tư 39 quy định khi ngân hàng sử dụng hợp đồng mẫu, điều khoản giao dịch chung thì thứ nhất phải niêm yết công khai, thứ hai phải có bằng chứng chứng tỏ khách hàng đã được phổ biến tất cả các thông tin dịch vụ. Thế nhưng phải nói đa phần rất khó rất hiếm để mà người ta có được thông tin.

Ngoài ra, Điều 405 Bộ Luật Dân sự quy định các trường hợp giao dịch mẫu và điều khoản thỏa thuận chung đều đòi hỏi phải niêm yết, công khai, giải thích. Như vậy nếu ngân hàng không giải thích kỹ thì bất cứ khách hàng nào cũng có quyền kiện. Nhưng vấn đề là chính người dùng cũng không đứng lên kiện, đồng thời hiện cũng không có tổ chức bảo vệ quyền lợi người dùng.

Trông ra nước ngoài. Ví dụ thị trường Singapore, nếu khách tới giao dịch, có hàng loạt điều khoản, ngân hàng sẽ đưa cho khách bản thỏa thuận về phổ biến thông tin giữa ngân hàng và khách hàng. Như vậy buổi đầu tiên khách hàng sẽ được ngân hàng phổ biến rằng, chúng tôi có quy trình này nếu bạn trở thành khách hàng về thẻ thì bạn sẽ có cái này cái kia… Khách hàng cầm về nghiên cứu sau đó ngân hàng và khách ký xác nhận đã được ngân hàng phổ biến, sau đó mới ký hợp đồng tín dụng.

Cảm ơn ông!