Như BizLIVE đã đề cập, việc đối tác “rút” khỏi thương vụ hợp tác 100 triệu USD hồi cuối 2008 đã khiến ông Trần Phương Bình, nguyên Tổng giám đốc Ngân hàng Đông Á (DAB) phải nghĩ ra nhiều cách để huy động vốn hoàn trả cho hai quỹ Vinaland Espero Limited (VNL) và Vietnam Intrastructure Holding Limited (VIHL).

Ngoài việc ông Trần Phương Bình chỉ đạo DAB cho Công ty Sơn Trà Điện Ngọc, Công ty Bách Việt và 5 cá nhân vay tổng số tiền hơn 1.820 tỷ đồng và xuất quỹ chi hơn 77 tỷ để mua lại 5 tài sản của CTCP Vốn Thái Thịnh (TTC) để TTC có tiền hoàn trả khoản 100 triệu USD cho VNL và VIHL, trong khoảng thời gian từ 28/1/2008 đến 6/12/2010, DAB còn cho nhóm TTC (gồm TTC Đà Lạt, TTC và Công ty Nhật Quang) vay hơn 904 tỷ để TTC sử dụng hơn 778 tỷ hoàn trả cho VNL và VIHL; 84,5 tỷ trả nợ gốc và lãi cho các khoản vay của 6 công ty thuộc nhóm TTC; 21,4 tỷ chuyển cho HUD; 14,75 tỷ sử dụng cho mục đích khác.

Trong bài viết này, BizLIVE đề cập việc ông Trần Phương Bình chỉ đạo DAB cho TTC Đà Lạt vay 210 tỷ để công ty này có thêm tiền hoàn trả cho 2 quỹ VNL và VIHL.

Cụ thể, ngày 28/01/2008, UBND tỉnh Lâm Đồng cấp giấy chứng nhận đầu tư cho TTC Đà Lạt để thực hiện dự án Trung tâm Văn hóa thể thao tỉnh Lâm Đồng và dự án Khu công viên văn hóa Bà Huyện Thanh Quan tại tỉnh Lâm Đồng. Công ty này có vốn điều lệ 500 tỷ đồng, cổ đông sáng lập gồm TTC góp 85%, Công ty Lê Minh MC góp 10%, Công ty Lâm Viên góp 5%; đại diện pháp luật là ông Nguyễn Ngọc Minh, chức vụ Tổng giám đốc.

Ngày 19/12/2008, DAB ký hợp đồng tín dụng cho TTC Đà Lạt vay 210 tỷ đồng để thực hiện dự án Trung tâm Văn hóa thể thao tỉnh Lâm Đồng và dự án Khu công viên văn hóa Bà Huyện Thanh Quan tại tỉnh Lâm Đồng. Tài sản đảm bảo bởi chính 2 dự án, được DAB định giá thời điểm đó là 590 tỷ đồng. Sau khi được DAB giải ngân, TTC Đà Lạt chuyển khoản 210 tỷ cho TTC để TTC hoàn trả khoản 100 triệu USD cho VNL và VIHL.

Tính đến 24/12/2018, khoản vay trên còn dư nợ hơn 527 tỷ gồm cả gốc và lãi. Đến nay TTC Đà Lạt đã dừng hoạt động, tài sản đảm bảo đã bị UBND tỉnh Lâm Đồng thu hồi, TTC Đà Lạt không có khả năng trả nợ cho DAB.

Theo Cơ quan điều tra, xác minh tại UBND tỉnh Lâm Đồng về 2 dự án trên: dự án Khu công viên kết hợp vui chơi giải trí trên đường Bà Huyện Thanh Quan do TTC Đà Lạt làm chủ đầu tư trên diện tích hơn 106.000m2, tổng vốn hơn 480 tỷ, tiến độ thực hiện dự án 5 năm kể từ 28/1/2008, đất thuê 50 năm trả tiền hàng năm; dự án Khu Trung tâm Văn hóa thể thao tỉnh Lâm Đồng do TTC Đà Lạt làm chủ đầu tư trên diện tích 85ha, tổng vốn đầu tư 2.666 tỷ, tiến độ thực hiện dự án 5 năm kể từ 14/3/2008, đất thuê 50 năm trả tiền hàng năm, thời gian hoạt động 50 năm.

Về kết quả thực hiện 2 dự án: sau khi được cấp giấy chứng nhận đầu tư TTC Đà Lạt chuyển 100 tỷ đồng vào tài khoản của Sở Tài chính tỉnh Lâm Đồng, năm 2009 chuyển tiếp hơn 20 tỷ để ứng trước tiền đền bù giải phóng mặt bằng cho dự án.

Ngày 23/8/2012, TTC Đà Lạt có văn bản đề nghị tỉnh Lâm Đồng ngừng thực hiện 2 dự án. UBND Tỉnh Lâm Đồng ra 2 văn bản thu hồi 2 dự án. Đến nay, tỉnh Lâm Đồng đã hoàn trả cho TTC Đà Lạt hơn 101 tỷ tiền mà công ty này đã ứng trước. Tuy nhiên TTC Đà Lạt không dùng số tiền này trả nợ cho DAB.

Khai với Cơ quan Điều tra, ông Trần Phương Bình thừa nhận, để hỗ trợ Nguyễn Thiện Nhân và TTC hoàn trả khoản 100 triệu USD cho VNL và VIHL, ông Bình đã chỉ đạo cấp dưới làm hồ sơ tín dụng cho TTC Đà Lạt vay 210 tỷ đồng. Tài sản đảm bảo là 2 dự án tại Lâm Đồng do TTC Đà Lạt làm chủ đầu tư.

Khoản vay trên được tiến hành, dù 2 dự án này chưa đủ điều kiện để làm tài sản đảm bảo, do TTC Đà Lạt chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và mới ứng trước 100 tỷ để giải phóng mặt bằng, chưa đầu tư xây dựng nên chưa có giá trị và không có cơ sở để định giá.

Ông Bình khai vẫn chỉ đạo cấp dưới làm hồ sơ vay. Cấp dưới của ông Bình là Nguyễn Thị Ngọc Vân chỉ đạo Nguyễn Tăng Ngọc Linh lập tờ trình đề nghị DAB Hội sở cho TTC Đà Lạt vay 210 tỷ, không tiếp xúc khách hàng, không thực hiện các bước thẩm định hồ sơ như thẩm định phương án kinh doanh, tài sản thế chấp, mục đích sử dụng vốn vay, khả năng trả nợ… Sau đó chuyển tờ trình cho Vân và ông Bình ký, duyệt cho vay. Để hợp thức hồ sơ vay, Linh lập biên bản định giá xác định giá trị 2 dự án là 590 tỷ để ông Bình và ông Nguyễn Ngọc Minh đại diện cho TTC Đà Lạt ký.

Cơ quan Điều tra nêu, ông Trần Phương Bình nhận thức tài sản đảm bảo không có giá trị, khách hàng sử dụng vốn vay sai mục đích, vi phạm quy định về cho vay nhưng vẫn chỉ đạo cấp dưới lập hồ sơ cho TTC Đà Lạt vay 210 tỷ đồng.

Cơ quan Điều tra cho biết đến nay chưa làm việc được với Nguyễn Ngọc Minh và Nguyễn Thiện Nhân do cả 2 đang bỏ trốn khỏi nơi cư trú.