Tại Hội nghị của Thủ tướng Chính phủ với doanh nghiệp diễn ra sáng nay 9/5/2020, thay mặt cho Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) và toàn ngành Ngân hàng, Thống đốc Lê Minh Hưng đã chia sẻ một số thông tin về điều hành chính sách tiền tệ, hoạt động ngân hàng và cho vay lĩnh vực doanh nghiệp thời gian qua. Đồng thời, Thống đốc NHNN đã giải đáp trực tiếp các kiến nghị của cộng đồng doanh nghiệp trong và ngoài nước.

Thống đốc Lê Minh Hưng khẳng định, grong thời gian vừa qua, đồng hành với cộng đồng doanh nghiệp, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, ngành Ngân hàng đã chủ động nắm bắt, dự báo tình hình, triển khai các giải pháp cấp bách nhằm tháo gỡ khó khăn cho khách hàng vay vốn.

Thứ nhất, về điều hành chính sách tiền tệ (CSTT) và hoạt động ngân hàng, NHNN đã điều hành một cách linh hoạt, hiệu quả, kiểm soát lạm phát không để tỷ giá biến động, đảm bảo thanh khoản nền kinh tế, giảm lãi suất, giữ nền tảng vĩ mô và môi trường kinh doanh thuận lợi, ổn định, tạo điều kiện giảm thiểu tác động của dịch Covid-19.

Thứ hai, NHNN kịp thời ban hành Thông tư số 01/2020/TT-NHNN có hiệu lực từ ngày 13/3 với cơ chế rất mạnh, tạo cơ sở pháp lý để các tổ chức tín dụng (TCTD) tháo gỡ khó khăn về vốn vay cho khách hàng, như: (i) Khách hàng được cơ cấu các khoản nợ gốc và lãi đến hạn với thời hạn phù hợp và không bị chuyển nợ xấu, thời gian này khách hàng không phải trả ngân hàng gốc và lãi, không bị tính lãi phạt; (ii) Khách hàng sau khi được cơ cấu nợ và giữ nguyên nhóm nợ thì tiếp tục được vay vốn để phục vụ sản xuất kinh doanh; (iii) Tạo hành lang pháp lý để các TCTD miễn giảm lãi, phí. Đây là giải pháp hữu hiệu giúp giảm áp lực về nguồn tiền trả nợ đến hạn để doanh nghiệp tập trung vốn cho sản xuất kinh doanh.

Bên cạnh đó, NHNN cũng chủ động đề xuất với Chính phủ cho vay tái cấp vốn lãi suất 0%, với số tiền tối đa là 16.000 tỷ đồng thông qua Ngân hàng chính sách xã hội (NHCSXH). Mục tiêu là giúp các doanh nghiệp có tiền trả lương cho lao động bị ngừng việc do dịch Covid-19. Mới đây, NHNN đã ban hành Thông tư 05 (có hiệu lực ngay ngày 7/5) theo đúng tinh thần Nghị quyết 42 của Chính phủ và Quyết định 15 của Thủ tướng Chính phủ. "Toàn bộ các cơ chế cũng như các hướng dẫn về gói cho vay tái cấp vốn cho vay người lao động đã được ban hành kịp thời để NHCSXH có thể triển khai sớm"– Thống đốc NHNN cho biết.

Phó Thống đốc Đào Minh Tú và Phó Thống đốc Nguyễn Thị Hồng tham dự Hội nghị tại điểm cầu NHNN

Trong thời gian vừa qua, NHNN đã trình Thủ tướng Chính phủ Quyết định triển khai thí điểm dùng tài khoản viễn thông thanh toán cho các dịch vụ khác có giá trị nhỏ (Mobile Money) và đang khẩn trương hoàn tất các thủ tục trình Chính phủ ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định về thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt.

"Ngành ngân hàng đã vào cuộc rất sớm, rất chủ động và linh hoạt, từng bước tháo gỡ khó khăn cho khách hàng và đạt được kết quả ban đầu quan trọng", Thống đốc NHNN khẳng định. Cụ thể, tính đến ngày 8/5/2020, toàn hệ thống ngân hàng đã cơ cấu lại thời hạn trả nợ cho trên 215 nghìn khách hàng với dư nợ 130 nghìn tỷ đồng; miễn, giảm, hạ lãi suất cho 260 nghìn khách hàng với dư nợ trên 1 triệu tỷ đồng, cho vay mới lãi suất ưu đãi với doanh số lũy kế từ 23/1 (ngày Thủ tướng Chính phủ tuyên bố có dịch) đến nay đạt 630 nghìn tỷ đồng cho 182 nghìn khách hàng, lãi suất thấp hơn phổ biến từ 0,5 – 2,5% so với trước dịch; miễn, giảm phí thanh toán khoảng trên 1.000 tỷ đồng. Trong đó, riêng doanh nghiệp chiếm khoảng gần 80% tổng số đã được TCTD hỗ trợ.​

Trên cơ sở kết quả thực tế, kiến nghị của cộng đồng doanh nghiệp, Thống đốc NHNN cho biết, sẽ điều hành chính sách tiền tệ nhằm ổn định kinh tế vĩ mô, tạo điều kiện thuận lợi khôi phục kinh tế sau dịch; ổn định tỷ giá, sẵn sàng can thiệp đảm bảo ngoại tệ cho nền kinh tế. NHNN cam kết cung ứng đầy đủ vốn cho nền kinh tế, đồng thời căn cứ nhu cầu vốn cho tăng trưởng, sẽ cân nhắc điều chỉnh tăng trưởng tín dụng cho các ngân hàng ở mức cao hơn so với kế hoạch đầu năm.

Đối với lãi suất, NHNN đã có phương án điều hành phù hợp, thời gian tới sẽ xem xét để giảm tiếp các lãi suất điều hành như lãi suất tái cấp vốn, lãi suất chiết khấu, lãi suất thị trường mở…; quyết liệt chỉ đạo các TCTD tiết giảm chi phí, giảm lợi nhuận để giảm lãi suất cho vay bền vững trong thời gian tới.

Phó Thống đốc Nguyễn Kim Anh và Phó Thống đốc Đoàn Thái Sơn tham dự Hội nghị tại điểm cầu NHNN

Tại Hội nghị, Thống đốc Lê Minh Hưng cũng đã giải đáp trực tiếp các kiến nghị liên quan đến quy định của Thông tư 01 về đối tượng, phạm vi, thủ tục, điều kiện vay vốn, quy trình nội bộ và tổ chức thực hiện của các TCTD. Thống đốc NHNN khẳng định "Thông tư 01 quy định việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ cho khách hàng mà không giới hạn ngành nghề, loại hình. Tất cả tổ chức, cá nhân, hộ gia đình đều có thể là đối tượng được áp dụng Thông tư 01; không phụ thuộc vào quy mô doanh nghiệp, loại hình doanh nghiệp. Thông tư 01 được áp dụng cho đối với tất cả các khoản vay không phân biệt đồng tiền vay là đồng Việt Nam hay ngoại tệ. Đồng thời, không phân biệt nhóm nợ của khách hàng tại thời điểm thực hiện cơ cấu nợ, miễn, giảm lãi."

Đối tượng quy định là khách hàng bị sụt giảm doanh thu và giao các TCTD ban hành quy định nội bộ hướng thực hiện nhằm tạo điều kiện cho các TCTD chủ động xác định mức độ thiệt hại bị ảnh hưởng bởi dịch để triển khai phù hợp với từng doanh nghiệp, đảm bảo công khai, minh bạch. Kể cả thời gian cơ cấu lại nợ, NHNN cũng sẽ xem xét chủ trương kéo dài hơn thời gian cơ cấu lại nợ nếu cần thiết. Theo kiến nghị của TCTD và các doanh nghiệp, NHNN đã có văn bản hướng dẫn chi tiết hơn để tạo thuận lợi cho các TCTD thực hiện.

Trên thực tế, các TCTD đã chủ động ban hành văn bản nội bộ, triển khai đến từng chi nhánh, phòng giao dịch. Tuy nhiên, vẫn còn một số ít TCTD chưa triển khai quyết liệt đến từng chi nhánh nên việc thực hiện các biện pháp tháo gỡ khó khăn cho một số doanh nghiệp còn chưa kịp thời. Chính vì vậy NHNN đã chỉ đạo thiết lập ngay đường dây nóng để tiếp nhận, xử lý kịp thời, triệt để từng trường hợp doanh nghiệp gặp vướng mắc, đồng thời xử lý nghiêm các trường hợp thiếu trách nhiệm, gây khó khăn, phiền hà cho doanh nghiệp.

"Chúng tôi yêu cầu Chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng giám đốc các TCTD phải trực tiếp chỉ đạo. Đơn giản hoá thủ tục, xử lý nhanh kiến nghị của doanh nghiệp. Ngay sau hội nghị này, NHNN sẽ lập đoàn công tác đi các địa phương, các khu vực kinh tế trọng điểm để kịp thời tháo gỡ vướng mắc phát sinh", Thống đốc Lê Minh Hưng báo cáo tại Hội nghị

Cuối cùng, Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng cũng lưu ý, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp với phương châm chia sẻ khó khăn, đồng hành cùng khách hàng vay vốn bằng chính nguồn lực của ngành ngân hàng. Chương trình tín dụng này được các TCTD triển khai từ nguồn huy động tiền gửi của dân cư và các tổ chức kinh tế; do vậy Thống đốc yêu cầu đặt ra cho các TCTD là phải bảo đảm an toàn vốn vay, an toàn hoạt động để không gây tác động tiêu cực tới toàn bộ nền kinh tế. Toàn hệ thống ngân hàng cam kết tiếp tục đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp vượt qua khó khăn, thúc đẩy các hoạt động sản xuất kinh doanh, góp phần đạt mục tiêu tăng trưởng theo chỉ đạo của Chính phủ.