Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đang lấy ý kiến đóng góp cho dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 01 ngày 13-3-2020 về việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi, phí, giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng chịu ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 (đã được sửa đổi, bổ sung bởi Thông tư 03/2021/TT-NHNN ngày 2-4-2021).

Giảm chi phí đầu vào

Những quy định mới tại thông tư sửa đổi được kỳ vọng sẽ hỗ trợ nhiều hơn cho khách hàng cá nhân và doanh nghiệp (DN) trong cơ cấu lại nợ, không chuyển nhóm nợ, miễn giảm lãi vay trong bối cảnh khó khăn do dịch Covid-19.

Cụ thể, các NH cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn giảm lãi, phí và giữ nguyên nhóm nợ được áp dụng đối với số dư nợ phát sinh trong khoảng thời gian từ 23-1-2020 đến ngày 30-6-2022 (quy định hiện hành theo Thông tư 03 là kéo dài đến 31-12-2021).

Theo NHNN, việc sửa đổi Thông tư 01 và Thông tư 03 nhằm tiếp tục tạo điều kiện, góp phần hỗ trợ DN, người dân vượt qua dịch Covid-19, xem xét cho khách hàng vay vốn mới để phục hồi, duy trì sản xuất. Việc giãn thời gian cơ cấu nợ nhằm phù hợp diễn biến phức tạp của dịch bệnh lần thứ 4 với phạm vi, mức độ ảnh hưởng rộng và nghiêm trọng hơn các đợt dịch trước, tình hình sản xuất - kinh doanh, cuộc sống của người dân và DN bị ảnh hưởng tiêu cực; doanh thu, thu nhập bị sụt giảm; ảnh hưởng đến khả năng trả nợ của khách hàng.

Thời gian qua, chi phí đầu vào sản xuất tăng do doanh nghiệp phải áp dụng nhiều biện pháp phòng chống dịch bệnh theo quy định Ảnh: NGUYỄN HẢI

"Việc cơ cấu lại nợ, miễn giảm lãi vay và giữ nguyên nhóm nợ được áp dụng đối với số dư nợ phát sinh trong khoảng thời gian từ 23-1-2020 đến 30-6-2022 là phù hợp nhằm hỗ trợ tốt hơn cho các DN, người dân bị ảnh hưởng với dịch. Theo đó, khách hàng bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 sẽ có thêm khoảng 6 tháng để phục hồi sản xuất, kinh doanh" - NHNN nêu rõ.

PGS-TS Ngô Trí Long, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả - Bộ Tài chính, đánh giá đây là một quyết định đúng đắn nhằm hỗ trợ DN, người dân đang gặp khó khăn do ảnh hưởng của đại dịch. Chính sách này sẽ giúp giảm chi phí vốn vay cho các DN, từ đó làm giảm chi phí đầu vào.

"Việc kéo dài thời gian cơ cấu nợ thêm 6 tháng là hỗ trợ để DN tồn tại qua giai đoạn "nước sôi lửa bỏng", có thể từng bước phục hồi khi dịch bệnh được đẩy lùi. Với DN hiện nay, giãn thêm được thời gian nào là quý thời gian đó, nên chính sách này nếu được áp dụng sớm sẽ có tác động tích cực tới DN và thị trường" - PGS-TS Ngô Trí Long nhận xét.

Doanh nghiệp được vay mới sau cơ cấu nợ

Theo ghi nhận của phóng viên Báo Người Lao Động, nhiều khách hàng cá nhân và DN kỳ vọng thông tư sớm được thông qua để triển khai bởi hoạt động của nhiều DN đang rất khó khăn khi giãn cách xã hội, nhiều DN phải áp dụng mô hình "3 tại chỗ" tăng thêm chi phí đầu vào.

Trước đó, rất nhiều hiệp hội tiếp tục kiến nghị NH xem xét giảm thêm lãi suất cho vay ở mức 2-5 điểm phần trăm nhằm hỗ trợ DN. Không chỉ DN, nhiều khách hàng cá nhân cũng chờ thông tư sửa đổi để được giảm lãi suất cho vay, nhất là lãi suất cho vay mua nhà…

TS Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tiền tệ quốc gia, cũng đánh giá việc sửa đổi Thông tư 01 và Thông tư 03 là cần thiết. Lần điều chỉnh này đã nới rộng đối tượng được hỗ trợ; các DN cũng được cơ cấu lại thời gian trả nợ lâu hơn và tiếp tục được giảm phí, lãi suất. Với tổ chức tín dụng, có điều kiện để cơ cấu lại nợ thực chất hơn, nhất là những khoản nợ sau ngày 10-6-2020 đến 1-8-2021 và vẫn có thể tiếp tục cho vay mới đối với những DN này.

"Việc không phải chuyển nhóm nợ trong giai đoạn này giúp DN tiếp tục tiếp cận được vốn để có dòng tiền duy trì hoạt động sản xuất, kinh doanh. Thông tư sửa đổi phù hợp trong bối cảnh dịch bệnh còn kéo dài và dự kiến Việt Nam chỉ có thể đạt miễn dịch cộng đồng vào quý II/2022" - TS Cấn Văn Lực nhìn nhận.

Trước đó, Hiệp hội NH Việt Nam (VNBA) và các NH thương mại cũng đã có tổ chức tọa đàm trực tuyến trao đổi về những vướng mắc trong quá trình thực hiện quy định về cơ cấu nợ, miễn giảm lãi vay cho khách hàng. NH Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank) cho hay dư nợ chịu ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 được xác định theo Thông tư 01, Thông tư 03 tại Agribank là trên 200.000 tỉ đồng. Còn một lượng lớn dư nợ mà khách hàng gặp khó khăn nhưng do hành lang pháp lý vướng mắc không thể áp dụng thông tư hiện tại nên Agribank đã phải sử dụng các giải pháp khác để tháo gỡ. Do đó, việc sửa đổi thông tư để phù hợp tình hình thực tế là cần thiết và cấp bách.

Ông Nguyễn Quốc Hùng, Tổng Thư ký VNBA, cho rằng nên trao quyền chủ động cho tổ chức tín dụng quyết định về thời hạn, đối tượng cơ cấu lại nợ, số lần cơ cấu nợ… để họ tự chịu trách nhiệm, không nên quy định quá chi tiết mà cần định hướng để NH thực hiện đúng luật. Ngoài ra, việc ban hành các văn bản pháp luật cần có tầm nhìn dài hạn, chứ không nên để tình trạng thông tư vừa mới ban hành vài tháng đã phải thay thế.